Yunus Emre-moskee Almelo voorgedragen als rijksmonument: 'Nog trotser op onze oude moskee dan op de nieuwe'

In dit artikel:

De Yunus Emre-moskee in Almelo, geopend in 1974, is voorgedragen als rijksmonument. Het bestuur is verheugd: het kleine gebedshuis aan de rand van het centrum wordt hoog gewaardeerd door de lokale gemeenschap, ondanks dat de reguliere gebedsdiensten inmiddels bijna een jaar in de oude moskee zijn gestaakt omdat er vlakbij een veel grotere, marmeren Yunus Emre-moskee met twee minaretten is gebouwd.

Het belang van het oorspronkelijke gebouw gaat verder dan religie: het is het product van vijftig jaar geleden ingezette inzet van Turkse gastarbeiders, gesteund door brede lokale hulp — kerken, bedrijven zoals Ten Cate en zelfs schoolklassen droegen bij. Dat de vrouw van de burgemeester destijds in het eerste bestuur zat, illustreert de brede acceptatie in Almelo. Voorzitter Sengül Türkeri benadrukt de sterke saamhorigheid tussen culturen in de stad, en noemt Almelo een voorbeeld voor Nederland.

De oude moskee, met een 20 meter hoge minaret en koperen koepel, draagt net als de nieuwe de naam van de 13e‑eeuwse Turkse dichter Yunus Emre. Omdat verplaatsen naar het Openluchtmuseum in Arnhem niet mogelijk bleek, is het gebouw omgevormd tot een eigen museum met een tentoonstelling over zestig jaar arbeidsmigratie in Almelo. De oorspronkelijke gebedsruimte is intact gebleven; het museum trekt zo’n tachtig bezoekers per maand uit het hele land.

Architect Gerrit Pelgrum ontwierp de moskee naar voorbeeld van een Turkse dorpsmoskee en maakte de minaret als een robuuste 'fabriekspijp' om het winderige Nederlandse klimaat te weerstaan. Pelgrum is overleden; zijn dochter bezocht recent het museum en toonde zich eveneens blij met het behoud van het gebouw. De kandidatuur als rijksmonument onderstreept zowel de architectonische waarde als de maatschappelijke en historische betekenis van deze plek.