Ruim honderd schadeclaims bij Defensie na laagvliegoefeningen: 'Dieren wennen er kennelijk aan'
In dit artikel:
Defensie heeft dit jaar al meer dan honderd schadeclaims ontvangen na laagvliegoefeningen; tegelijk neemt het aantal klachten over geluidshinder door militaire vliegbewegingen fors toe. Vorig jaar registreerde Defensie 7.008 meldingen over geluidsoverlast, 16,6 procent meer dan het jaar daarvoor (6.008). De cijfers over de eerste drie maanden van dit jaar laten geen verbetering zien.
De directe aanleiding voor de vragen aan Defensie was een laagvliegincident bij Hardenberg waarbij tientallen koeien op hol sloegen en één dier zo ernstig gewond raakte dat het moest worden afgemaakt. Schadeclaims hebben betrekking op schade aan dieren en gebouwen, maar worden niet automatisch uitgekeerd: de afdeling Claims beoordeelt of er een aantoonbaar causaal verband is of voldoende onderbouwing aanwezig is.
Nederland heeft één vaste laagvliegroute voor militaire jacht- en transportvliegtuigen, in het noordoosten (onder meer Haaksbergen, Almelo, Hardenberg en Emmen). Meldingen over die specifieke route zijn de afgelopen jaren juist afgenomen (van 109 in 2020 naar 22 vorig jaar). Tegelijk stijgt het aantal klachten over supersonische vluchten sterk: meldingen namen op rij toe van 6 naar 12 naar 26 in opeenvolgende jaren. Supersonische doorbraken veroorzaken kort hoorbare schokgolven (sonic booms), vaak als één doffe dreun waargenomen.
Voor helikopters bestaan aparte laagvlieggebieden, bijvoorbeeld een strook over de Veluwe en de Randmeren; daar kwamen vorig jaar 35 meldingen binnen (was 63 het jaar daarvoor). Eindhoven registreert klachten sinds 2016 apart vanwege gemengd militair en civiel verkeer; daar gingen vorig jaar 45.043 meldingen over zowel militaire als civiele vluchten, een daling van 38,8 procent ten opzichte van het jaar daarvoor.
Defensie zegt niet precies te kunnen aangeven hoeveel schadeclaims in voorgaande jaren zijn binnengekomen of wat het totale bedrag aan uitkeringen is; dat vergt handmatig uitzoekwerk omdat de systemen daar niet op ingericht zijn, aldus woordvoerder kapitein Raissa Broeren. Claims worden overal in Nederland ingediend; er is geen duidelijk geografische hotspot, al blijken dieren rond vliegbases doorgaans minder snel schade te ondervinden omdat ze aan het geluid gewend raken.
De krijgsmacht verwacht de komende jaren meer en intensievere oefeningen en roept gemeenten en regionale belangenorganisaties op om te helpen bij communicatie richting inwoners en boeren. Defensie geeft aan laagvliegoefeningen buiten vaste gebieden altijd tijdig aan en bij bijzondere vliegbewegingen extra te wegen welke informatievoorziening passend is, in overleg met lokale partijen.
Cijferoverzicht vliegbases (laatste jaar): Leeuwarden 1.138 meldingen (+111,5%), Volkel 3.030 (+8,4%), Gilze‑Rijen 637 (+37,6%), Deelen 49 (+40%), Woensdrecht 30 (-34,8%), De Kooy 15 (-68,1%), De Peel 303 (-1,9%).