Muzikale theaterode aan Den Hamse kapper Kobes: 'Hij was misschien wel meer bezig met muziek dan met knippen'
In dit artikel:
Kapperslegende Johannes Kobes (1913-1994) staat centraal in KOBES, een theaterstuk van theatermaker Annely Noeverman uit Den Ham dat muziekvereniging Juliana’s 100-jarig bestaan als aanleiding gebruikt. Kobes — van oorsprong uit Vriezenveen maar jarenlang het hart van het brinkdorp — was vooral bekend als kaper, revueschrijver en muzikant; in zijn stoel werden dagelijks dorpsverhalen uitgewisseld. Noeverman en scriptschrijver Laurens ten Den verzamelden die anekdotes en maakten er een voorstelling van waarin humor, gemeenschapszin en creativiteit de rode draad vormen.
Een belangrijk, lang verzwegen thema in het stuk is het busdrama van 1955: het Hervormd Jeugdkoor uit Den Ham raakte bij Osnabrück betrokken bij een busbrand waarbij twee kinderen omkwamen. Het ongeluk liet diepe sporen achter, maar in het dorp heerste jarenlang stilte. Noeverman ontdekte tijdens haar onderzoek hoe ingrijpend de nasleep was — mensen die nooit meer met de bus durfden, repetities die tijdelijk stokten — en hoe muziek het middel werd om te verbinden en te verwerken. De voorstelling belicht die ongemakkelijke onthouding, de uiteenlopende manieren waarop dorpsbewoners het trauma droegen en hoe gezamenlijk muziek maken hielp waar praten niet lukte.
Ook grensoverschrijdende noaberschap krijgt aandacht: inwoners van Osnabrück openden toen hun huizen voor ouders van slachtoffers en later trad het koor daar op, een voorbeeld van herstel en menselijke verbondenheid kort na de oorlog. Verder komen Kobes’ maatschappelijke inzet aan bod — hij was actief in lokale politiek en actievoeren, en was betrokken bij het realiseren van het eigen zwembad van Den Ham, een voorbeeld van gemeenschapskracht en rivaliteit met buurdorp Vroomshoop.
Laurens ten Den, die veel Kobes-verhalen voelde en deelt, speelt uiteindelijk zelf de titelrol; humor als overlevingsmechanisme is kenmerkend voor het personage. KOBES speelt van 30 augustus t/m 13 september op buitenlocatie Meersendijk in Den Ham.