Hoe festival Lowlands en zijn bezoekers met 400.000 kilo afval omgaan: 'Gewoon, uit goed fatsoen'
In dit artikel:
Op het festivalterrein van Lowlands in Biddinghuizen ontstaat elk jaar een tijdelijke stad: ongeveer 65.000 bezoekers plus zo’n 10.000 medewerkers, artiesten en vrijwilligers verblijven er vier dagen. Dat grote samenscholingsmoment vraagt om slimme afval- en energieaanpak, en volgens bezoekers, vrijwilligers en duurzaamheidsmanager Kees Lamers verloopt het opruimen tegenwoordig veel georganiseerder dan sommige vooroordelen doen vermoeden.
Een groep vrienden uit Utrecht laat zien hoe het werkt: blikjes, papier en kapotte kampeerspullen worden apart verzameld en achtergelaten op daarvoor bestemde plekken. Partytenten en kapotte spullen worden vaak bewust achtergelaten bij speciale inzamelpunten zoals ‘Kapotte Kampeer Gear’, terwijl er ook bakken zijn met speelse namen als ‘Plastic Fantastic’, ‘Papier Hier’, ‘Statiegeld Held’ en ‘Vuil Restafval’. Die gescheiden inzameling is mede mogelijk gemaakt doordat de organisatie sinds vorig jaar vier verschillende kleurzakken uitdeelt, waarop veel bezoekers actief inspelen.
De omslag naar beter gescheiden afval is niet uit de lucht komen vallen. Waar vroegere edities nog te maken hadden met brandjes, grote veegacties en rivieren van afval die naar verbrandingsovens gingen, is er de afgelopen jaren een duidelijke gedragsverandering. Lamers zegt dat de corona-periode en een groeiend milieubewustzijn daar aan hebben bijgedragen. Het resultaat: de totale afvalberg van het festival komt rond de 400.000 kilo uit — inclusief op- en afbouw — en is al zo’n 100.000 kilo lager dan enkele jaren terug. Campingspullen vormen slechts een klein deel van die berg (ongeveer 6 procent) en nemen bovendien af; het grootste volume bestaat uit bekers, blikjes en voedselverpakkingen.
Op het terrein werkt ook een vaste ‘afvalcrew’ van zo’n 250 vrijwilligers, zoals Jeroen Veltman, die in hun toegewezen gebieden optreden en tenten schoonvegen na concerten. Die aanwezigheid en het directe opruimwerk moedigen bezoekers aan hun afval op de juiste plek achter te laten. Daarnaast zet de organisatie in op circulaire en klimaatneutrale doelen: Lowlands wil in 2030 volledig klimaatneutraal en circulair zijn. Daarbij hoort ook minder afhankelijkheid van dieselaggregaten; het dieselverbruik daalde recent van circa 150.000 naar ongeveer 100.000 liter en het vaste stroomnet wordt verder uitgebreid.
Maandagmorgen na het festival blijkt dat het merendeel van het terrein netjes wordt achtergelaten, met slechts een kleine groep die zich hier niet aan houdt. Voor veel bezoekers geldt dat het opruimen een relatief simpele handeling is; wie vier dagen op het festival verblijft gedraagt zich vaak ook verantwoordelijker met afval en spullen dan sommigen verwachten.