Fatbikes in de ban? Grote steden willen doorpakken, Enschede in wachtstand
In dit artikel:
Vijf grote Nederlandse gemeenten willen net als Enschede zelf regels kunnen stellen tegen fatbikes in drukke binnensteden. Amsterdam, Rotterdam, Den Haag, Utrecht en Eindhoven riepen deze week op tot meer lokale beleidsvrijheid, onder andere om een verbod op fatbikes in winkelgebieden te kunnen instellen. Enschede liep voorop: de gemeenteraad stemde in juli in met een plan om fatbikes uit de hele binnenstad te weren en het college werkt aan opname van dat verbod in de Algemene Plaatselijke Verordening (APV).
Praktische en juridische obstakels vertragen de invoering. Minister Robert Tieman stelde in Kamervragen dat gemeenten dergelijke verboden mogen instellen, maar alleen als ze die juridisch waterdicht kunnen onderbouwen. Dat is lastig omdat fatbikes vaak nauwelijks van gewone elektrische fietsen te onderscheiden zijn; duidelijke criteria op bijvoorbeeld gewicht of motorkracht zijn moeilijk te formuleren. Een adviesrapport van Goudappel onderstreept bovendien dat fabrikanten fietsen technisch kunnen aanpassen om buiten een verbod te vallen en dat handhaving op straat vrijwel niet uitvoerbaar is.
In Enschede blijft de situatie daarom voorlopig ongewijzigd: fatbikes zoeven nog steeds door de binnenstad. Wethouder Teutelink zegt dat er veel overleg en voorbereiding plaatsvindt en dat de gemeente ideeën heeft, maar dat een afdwingbaar verbod zorgvuldig moet worden opgesteld om juridische aanvechting te voorkomen. Hoe lang dat duurt is onduidelijk; het is volgens hem niet iets van enkele weken.
De veiligheidszorgen zijn groot en groeien: VeiligheidNL registreerde vorig jaar 301 spoedeisende-hulpmeldingen na ongevallen met fatbikes — vier keer zoveel als in 2023 — waarbij de meerderheid van de slachtoffers 12–17 jaar was. Dat beeld ondersteunt oproepen voor maatregelen; als tussenoplossing juicht het college de recent aangekondigde helmplicht voor jongeren tot 18 jaar toe, omdat die de risico’s zou kunnen verminderen.
Donderdag wordt het onderwerp in de Tweede Kamer besproken, waar naast minister Tieman ook minister Van Weel (Justitie en Veiligheid) aanwezig is. Het debat zal ook gaan over het verzoek van de grote steden om gemeenten meer bevoegdheden te geven om lokale regels zoals een fatbikeverbod te kunnen vastleggen en handhaven.