De vroegere Twentse 'varkenssnelweg' wordt langzaamaan caravanstraat
In dit artikel:
Langs de Slaghekkenweg in Bentelo — ooit de ‘varkenssnelweg’ van Twente — is de krimp van de varkenshouderij goed zichtbaar: waar begin deze eeuw nog zo’n twintig varkenshouders werkten op een strook van twee kilometer, zijn dat er nu nog acht. Op individuele erven speelt een duidelijke transitie: stallen worden omgebouwd, dieren verdwijnen en nieuwe bedrijvigheid vestigt zich.
Boer Olaf Ensink (51) gebruikt een voormalige koeienstal voor caravanstalling en heeft alleen nog een kleine varkensstal waar hij naar eigen zeggen nog maximaal vijf jaar mee doorgaat. Hij heeft geen opvolger en noemt regelgeving, stijgende kosten en administratieve lasten als belangrijkste redenen om te stoppen. Als voorbeeld noemt hij de forse toename van de kosten voor het afvoeren van mest (van circa €5 naar €35 per kuub) en de groeiende papierwinkel. Volgens hem dwingen banken sommige ondernemers tot schaalvergroting: leningen en hypotheken worden eenvoudiger verkregen als er geïnvesteerd wordt in grotere stallen, iets wat niet altijd mogelijk is door ontbrekende mestrechten.
Op regionaal en nationaal niveau zet die ontwikkeling door. Voor het eerst sinds 1979 daalt het aantal varkens in Nederland in 2025 onder de tien miljoen. Tussen 2005 en 2024 nam het aantal varkens landelijk met 7,2 procent af; in Twente is die daling 15,4 procent en in Hof van Twente zelfs 31,9 procent (van 248.838 naar 169.466 dieren).
De leegkomende bedrijfsruimten krijgen andere functies: bouwbedrijven, volièrebouw, een centrum voor alternatieve therapieën en caravanstallingen bevolken hetzelfde lintweggetje. Niet alle ondernemers vertrekken: varkenshouder Ruben Exterkate koos voor biologisch produceren en ziet de veranderende bedrijvigheid in de omgeving positief. Ensink wil op zijn terrein eventueel nog een stal realiseren voor meer caravanruimte, maar de gemeente Hof van Twente staat daar (vooralsnog) niet achter.
Kortom: economische druk, beleidsinstrumenten en het ontbreken van opvolgers leiden tot zowel schaalvergroting als uitstroom, waardoor het landschap en het gebruik van agrarische gebouwen in Twente snel veranderen.