1 miljoen voor boeren in Noordoost Twente die natuurbeheer op hun grond omarmen
In dit artikel:
Karel Hesselink en Gerard Spekhorst van Gebiedscollectief Noordoost-Twente beheren provinciale subsidies die vanaf 2026 flink worden uitgebreid en willen daarmee boeren verleiden hun land natuurgerichter te beheren. Voor hun gebied komt er één miljoen euro extra bij (van 1,7 naar 2,7 miljoen euro). Landelijk is er 500 miljoen euro beschikbaar, waardoor het oppervlak dat volgens agrarisch natuurbeheer wordt beheerd kan groeien van 100.000 naar 280.000 hectare.
Het doel van de drempelvrije betalingen is biodiversiteit versterken en leefgebieden verbeteren: weidevogels zoals grutto, tureluur en wulp profiteren, maar ook amfibieën zoals de boomkikker, knoflookpad en kamsalamander. Subsidies vergoeden uiteenlopende maatregelen: kruidenrijke akkerranden inzaaien, plas-drasgebieden aanleggen, houtwallen herstellen en bloemrijk hooiland later maaien. In de praktijk levert dat bloemen en insecten op, wat vogels aantrekt en zo een bredere voedselketen ondersteunt — Hesselink en Spekhorst wijzen op een ingezaaide strook met korenbloem en vlas die schuil- en foerageerruimte biedt voor patrijs.
De betalingen zijn hoofdzakelijk bedoeld als compensatie voor inkomstenverlies door minder of geen landbouwopbrengst op onderdelen van het land; ongeveer 80% van de vergoeding dekt die inkomstenderving. Deelname is volledig vrijwillig. Vanaf maandag 15 september kunnen boeren zich inschrijven; deelname vereist maatwerkafspraken en wordt vastgelegd in een contract van zes jaar. Het collectief biedt ook praktische steun en cursussen, omdat veel boeren vooral geleerd zijn te produceren en niet per se knowhow hebben over behoudswerk zoals het onderhoud van houtwallen.
De financiering vloeit voort uit nationale herverdeling nadat minister Femke Wiersma in 2024 veel stikstofmiddelen veranderde; uit het resterende pakket is 500 miljoen euro specifiek bestemd voor agrarische natuurdoelen en wordt verdeeld over alle regionale gebiedscollectieven. Die collectieven bestaan uit boeren, particuliere grondeigenaren en soms vertegenwoordigers van natuur- of vogelwerkgroepen. Zij leggen verantwoording af aan de provincie; pas na goedkeuring van beheerplannen stroomt het geld naar deelnemers.
Praktisch: het aanbod richt zich op boeren die bereid en in staat zijn écht natuurvriendelijk beheer te voeren; wie “vol gas” wil blijven boeren, blijft buiten beschouwing. Voor meer details kunnen geïnteresseerden terecht bij Gebiedscollectief Noordoost-Twente.